تأثیر ابلاغیه ممنوعیت خرید شمش توسط شرکت‌های بازرگانی بر بازار فولاد چیست؟

تحلیل پترومتالز: امروز بورس کالا طی ابلاغیه‌ای اعلام کرد که تا اطلاع ثانوی تنها تولیدکنندگان پایین‌دستی (نوردکاران) می‌توانند شمش از بورس کالا خریداری کنند و بدین ترتیب، خرید شمش توسط بازرگانان ممنوع شد. تأثیر این ابلاغیه بر بازار فولاد چیست؟

بازار فولاد به دو دلیل با جهش قیمت‌ها روبرو شده: ۱) کمبود گاز و لذا کمبود آهن اسفنجی به‌عنوان ماده اولیه فولادسازی؛ ۲) جهش نرخ ارز در بازار آزاد. قیمت‌ها در بازار فولاد وقتی به نحو قابل توجهی اصلاح می‌کنند که حداقل یکی از این دو عامل کنار بروند؛ یعنی قیمت‌ها در بازار فولاد وقتی کاهش حائز اهمیتی پیدا می‌کنند که یا نرخ ارز در بازار آزاد اصلاح کند و یا چالش عرضه گاز به صنایع حل شود.

تأمین گاز بخش خانگی اولویت دولت است و در ماه‌های باقی‌مانده از زمستان امسال، تنها زمانی گاز تحویلی به صنایع بیشتر می‌شود که دمای هوا افزایش نسبی را تجربه کند. حجم گاز صادراتی به عراق و ترکیه نیز می‌تواند کاهش یابد که فعلاً نشانه‌ای از آن در دست نیست.

پس راه ثبات نسبی بازار فولاد از اصلاح نرخ ارز می‌گذرد. بازار فولاد در بخش مقاطع طویل (مثل میلگرد) شبیه لوله‌ای است که ته آن گرفتگی دارد؛ یعنی وقتی کار به تقاضای واقعی مصرفی برای محصولاتی مثل میلگرد می‌رسد، بازار فولاد با بحران روبرو است؛ چرا که تقاضای مصرفی بالایی دیده نمی‌شود. پس اصلاح نرخ ارز می‌تواند بازار فولاد را نسبتاً آرام کند.

مادامی که نرخ ارز مهار نشده، ابلاغیه ممنوعیت خرید شمش توسط واحدهای بازرگانی در میان مدت تأثیر اندکی بر بازار فولاد خواهد داشت. پیش از این ابلاغیه مشابهی برای آهن اسفنجی صادر شده بود که تقریباً هیچ تأثیری بر معاملات آهن اسفنجی نداشت.

اگر معضل کمبود آهن اسفنجی به شکل فعلی ادامه یابد، قاعدتاً عرضه شمش در بورس کالا کاهش خواهد یافت و در چنین شرایطی حذف شرکت‌های بازرگانی از دایره خریداران، کمک چندانی در میان مدت به ثبات بازار نخواهد کرد. نکته دیگر این است که برخی شرکت‌های تولیدی با محدودیت مصرف برق هم مواجه شده‌اند و برای ثبات نسبی بازار فولاد، حداقل کاری که دولت می‌تواند انجام دهد این است که محدودیت‌های فعلی مصرف برق افزایش نیابند.

در هر صورت، حجم عرضه‌های شمش و روند نرخ ارز عاملی است که جهت بازار فولاد را تعیین می‌کند. بدترین سناریو این است که نرخ ارز در بازار آزاد کاهش نیابد و حجم عرضه شمش نیز شبیه حجم عرضه‌های آهن اسفنجی، روند کاهشی شدیدی را تجربه کند. ثبات اساسی در بازار فولاد زمانی حاصل می‌شود که اختلالات طرف عرضه و بی‌ثباتی نرخ ارز مهار شود؛ مدیریت تقاضا و کاهش دایره خریداران شمش به تنهایی کمک چندانی به بازار نخواهد کرد.